Denizyolu Taşımacılığında En Çok Merak Edilen Bilgiler
Denizyolu taşımacılığı, sektörde en çok tercih edilen taşımacılık kanallarından birisidir. Dünyanın her yerinde eski dönemlerden beri tercih edilmiştir. Gelişen ve globalleşen dünya sayesinde kendi içinde gelişmiş ve daha avantajlı hale gelmiştir. Birçok farklı sektördeki ürünün deniz yolu ile transferinin gerçekleştirilmesine denizyolu taşımacılığı ismi verilir. Denizyolu taşımacılığıyla transfer edilen ürünlere gıda, endüstriyel ürünler gibi kategoriler örnek gösterilebilir. Lojistik sektöründe her transfer biçimi için farklı maliyetler söz konusudur. Denizyolu taşımacılık ise en düşük maliyet çıkartan seçeneklerden birisidir. Maliyet açısından diğer seçeneklere göre daha uygun olması, tercih edilebilirliğini arttırmaktadır. Bu yüzden dünyanın birçok yerinde denizyolu taşımacılığı daha çok tercih edilmektedir. Özellikle ulaştırma mesafesinin uzun olduğu durumlarda denizyolu taşımacılığı avantaj sağlamaktadır. Ulaşım süresinin hızlı olmasının şart olmadığı durumlarda denizyolu, birçok açıdan daha cazip kalabilir.
Denizyolu taşımacılığı kendi içerisinde 2 kategoriye ayrılmaktadır. Bunlar tarifeli denizyolu taşımacılığı ve tarifesiz denizyolu taşımacılığıdır. Dünya genelinde taşınan malların büyük bir miktarı genellikle tarifeli denizyolu taşımacılığı kullanılarak ulaştırılmaktadır. Tarifeli denizyolu taşımacılığı, diğer seçeneğe göre daha iyi şartlar sağlamaktadır. Aynı zamanda denizyolu taşımacılığının bir diğer avantajı ise, havayolu taşımacılığı gibi seçeneklerde yaşanan ülkeler arası gerginlik yaşanma ihtimalini minimuma indirmesidir. Denizyolu taşımacılığı sefer türlerine göre ayırt edilmektedir. Bu sefer türleri “Düzensiz Taşımacılık” ve “Düzenli taşımacılık” olarak incelenir.
Düzensiz Taşımacılık ve Düzenli Taşımacılık nedir?
Düzensiz (Tramp) taşımacılık, düzenli taşımacılıktan temelde taşıdığı yükün türüne göre ayrılmaktadır. Düzensiz taşımacılıkta genel olarak petrol, gaz, maden gibi ürünler taşınmaktadır. Bu şekilde taşımacılığın tercih edilmesindeki stratejik amaç, tek seferde çok fazla alan kaplayan yüklerin teslimatını gerçekleştirmektir. Düzensiz taşımacılıkta, ürün dünyanın herhangi bir yerinde olabilir. Gemi, ürünün bulunduğu yerin uzaklığını önemsemeden ürün yüklemesi gerçekleştirir ve varma noktasına iletir. Düzensiz taşımacılıkta aynı zamanda gemilerin taşıdıkları ürünün cinsine bağlı olarak farklı dizayn edilme şekilleri görülebilir. Havayolu taşımacılık tercih edilmeyen durumlarda bu taşımacılık şekline sıklıkla rastlanır.Taşınan ürünler petrol, gaz, gübre gibi maddeler olduğu için muhafaza edilme şekilleri de buna uygun olarak tasarlanmalıdır.
Düzenli (Liner) taşımacılık ise, düzensiz taşımacılığın tersi durumlar içermektedir. Düzensiz taşımacılıkta, yer ve zaman tamamen önemsizken Liner taşımacılık için bunlar önceden planlanmaktadır. Düzenli taşımacılıkta, geminin alacağı yüklerin konumu ve zamanlaması planlanmalıdır. Bu taşımacılık yönteminde önemli olan geminin ne tür bir yük taşıyacağı değil, hizmetin şeklidir. Liner taşımacılıkta, yüklenen ürünler genellikle heterojen olarak dağılmaktadır. Ürünlerin muhafaza edilme şekli ambalajlı kutulamalar şeklindedir. Bu sebeple düzensiz taşımacılıkta olduğu gibi hareket edilmesi için geminin tamamen dolması şartı aranmaz.
Bunlara ek olarak denizyolu taşımacılığı gemi türlerine göre de kategorize edilmektedir. Bu kategoriler; tanker taşımacılığı, Ro – Ro taşımacılığı, kombine taşımacılık, dökme yük taşımacılığı ve konteyner taşımacılığıdır. Bu kategoriler kendi içlerinde Tramp taşımacılığa ve Liner taşımacılığa örnek teşkil etmektedir. Örneğin, Ro-Ro taşımacılığı, Liner taşımacılık için en doğru örneklerden birisidir. Kombine taşımacılık ise Tramp taşımacılığa örnek gösterilebilir.