İnşaat ve imal sektörünün aşina olduğu terimlerden biri olan gabari, inşa edilecek olan yapının maksimum yükseklik ve maksimum genişlik düzeyini ifade etmektedir. Yapı gabarisi tabiri, emlak dünyasına yön veren bir kavramdır. İnşaat sektöründe yatırım yapacak olan kişiler, gabari hesaplama sistemlerine ihtiyaç duymaktadır.

Bir arsaya inşa edilecek olan binanın, gabari hesaplaması yapılarak projelendirilmesi gerekmektedir. Gabari hesaplaması, inşa sahasının bulunduğu belediye tarafından yapılmaktadır. Tünel, köprü, antrepo gibi yapılar için de kullanılan gabari terimi, bina ve konutların yükseklik ve genişlik seviyesini ifade etmek amacıyla da kullanılmaktadır.

İnşaat sektöründe kullanılan demir ve çelik gibi materyaller, özel lojistik süreçlerine tâbi tutularak taşınmaktadır. Standart taşıma yöntemleri ile taşınması mümkün olmayan ağır yüklerin, özel araç ve ekipmanlarla taşınmasına gabari dışı taşıma adı verilmektedir. Gabari dışı taşıma, yüklerin tonajlarına ve ağırlıklarına göre planlanmaktadır.

Gabari Nedir?

Fransızca kökenli bir kelime olan gabari; inşa edilecek olan binanın, bağlı olduğu belediye tarafından belirlenen en yüksek kat sınırı anlamına gelmektedir. Aynı zamanda gabari, köprü ve tünellerdeki azami yükseklik sınırını da ifade etmektedir. Her ilçenin veya her ilin maksimum bina yüksekliği, bağlı olduğu belediye tarafından belirlenmektedir.

Gabari; inşaat sektöründe kullanılan ve binaların yapım aşamalarını etkileyen bir terim olarak tanımlanmaktadır. Yapılacak olan binanın minimum yükseklik ve genişlik düzeyi, gabari hesaplaması ile belirlenmektedir. İnşaat sektörü için gabari; bir yapının kaldırım hizasından çatısına kadar olan maksimum yüksekliğini ifade eden ölçü birimidir.

Yapı Sektöründe Gabari

İnşa edilmesi planlanan bir binanın, belediyeler tarafından ön görülen maksimum yüksekliği; gabari terimi ile ifade edilmektedir. İnşa edilecek olan yapı için gabari verilirken, arazinin yüz ölçümü dikkate alınmaktadır. Arazideki emsallere uygun olan yükseklik ve genişlik belediyeler tarafından yatırım yapacak olan kişiye sunulmaktadır.

Emsal değeri, ilgili binaya ait imar planının kat sayısını söylemekte etkin rol oynamaktadır. İnşaat sektörüne yatırım yapmak isteyen kişiler, gabari ile maksimum yüksekliği öğrenirken; arsa emsali ile de binanın sahip olacağı toplam kat sayısını öğrenmektedir.

Bir Arsanın Gabarisini Bilmek Neden Önemlidir?

Birden fazla yatırım sektörü, arazilerin gabari değerinden büyük oranda etkilenmektedir. Arsaya yapılacak olan binanın kaç katlı olacağı; emlak, taşımacılık ve imar gibi faktörler üzerinde etkili olmaktadır. Gabari değeri, arsanın yatırım bedelini belirlemektedir. Tapu gabari sorgulaması veya tapuda gabari öğrenme süreci, emlak sektörünün faydalandığı bir sistemdir.

Emlak sektöründe, arsa gabarisi ve arsa emsali gibi terimlerin; alım ve satım gibi pek çok aşamada etkin rol oynadığı görülmektedir. İnşaat sektörüne yatırım yapacak olan kişiler, arsanın gabari değerini hesaplamaya özen göstermektedir. Söz konusu arsanın kaç katlı bir yapıma ev sahipliği yapacağı, inşaat firmaları için önem arz etmektedir.

Emlak terminolojisinin önemli terimlerinden biri diğeri ise KAKS bilgisidir. KAKS, kat başına düşen toplam metrekare sayısını ifade etmektedir. Binanın belediye tarafından belirlenen azami yüksekliği için gabari bilgisi gerekirken; binanın yapılacağı arazinin kaç metrekare olduğu KAKS bilgisi ile öğrenilmektedir.

Gabari Nasıl Hesaplanır?

Gabari değerini belirleyen tek muhatap, ilgili arazinin bağlı olduğu belediyelerdir. Gabari hesaplama süreci belediyeler tarafından yürütülmektedir. Belediyeler, arazinin yüzölçümü; arazinin boyu, emsal yapıların yüksekliği, arazinin jeolojik özellikleri gibi faktörleri göz önünden bulundurularak gabari hesaplaması yapmaktadır.

Gabari hesaplanırken, tebliğ edilen azami yükseklikten; 0,5 metre çatı katı farkı çıkarılmaktadır. Çıkan sonucun üçe bölünmesiyle binanın kat sayısı bulunmaktadır. Gabari ölçüleri arazinin emsali ve yüzölçümü esas alınarak hesaplanmaktadır.

Gabarisi Olmayan Arsalar

Bazı arsaların gabari değeri, ilgili tapu sisteminde görünmemektedir. Emlak sektörü bu duruma H serbest adını vermektedir. Eğer bir arsa H serbest sıfatına sahipse, alan üzerinden hesaplama yapılarak inşa edilecek binanın maksimum yüksekliği belirlenmektedir.

Beklediler tarafından yürütülen gabari hesaplama süreci, bu alanda yatırım yapmak isteyen kişiler için önem arz etmektedir. Doğru yatırımı doğru zamanda yapmak isteyen kişiler, gabari hesaplamalarına ciddi düzeyde önem vermektedir. Emlak yatırımından iyi bir sonuç almak, bu alanda kendini geliştiren uzman kişiler sayesinde mümkün olmaktadır.