Havayolu Taşımacılığı İle İlgili Sektörel Terimleri
Taşımacılık ya da kargo anlayışı, her türlü ürünün istenilen yere ulaştırılmasına imkan sunan bir hizmet sektörü olarak karşımıza çıkmaktadır. Klasik kargo anlayışında yer alan taşımacılık sistemi havayolu taşımacılığı olarak da hizmet veren bir sektör haline gelmiştir ve havayolu ile gerçekleştirilen transfer işlemleri, lojistik sektöründe önemli bir yere sahiptir. Uluslararası standartlara sahip olan havayolu taşımacılığı için ise bazı terimler söz konusu olmaktadır. Havayolu taşımacılığı esnasında pilot, yardımcı pilot, hostes, kabin görevlisi gibi havayolu taşımacılığında yer alan kişiler için kolaylıklar sağlayan bu terimler asıl olarak taşımacılığı yapan uluslararası işletmeler, mal sahipleri ve devletler için kolaylık sağlamaktadır. Bu terimlerin ise ne olduklarını açıklamak gerekmektedir. İşte o terimlerden bazıları:
- IATA
- ICAO
- Airwaybill
- Carrier
- Forwarder
- Tact
- Freight Prepaid
- Freight Collect
- Back to Back
- Konsolide
Havayolu Taşımacılığı Sektörel Terimleri Nelerdir?
Her sektörde olduğu gibi havayolu taşımacılığı sektöründe de kendine ait bir dil vardır. Havayolu taşımacılığı sektöründe kullanılan terimler sayesinde, havayolu taşımacılığı ortak bir dili kullanmaktadır. Bu durum ise havayolu ticareti sırasında gerçekleştirilen işlemlerin hem daha kolay hem de daha hızlı gerçekleşmesine sebebiyet vermektedir. Peki bu terimler nelerdir ve ne hangi anlamları ifade eder?
- IATA: Havayolu taşımacılığında, havalimanlarına atanan 2 kod vardır. Bu kodlar kargo ve yolcu taşımacılığı denetlemeleri için kullanılmaktadır. Açılımı, International Air Transport Association olan ve Türkçe karşılığı Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği olan bu terim, havayolu taşımacılığı terimleri arasında yer almaktadır. IATA, havayolu taşımacılığında gerçekleştirilen kargo tarife ve yetkilendirilmelerini denetler. Bu sayede havayolu taşımacılığı şirketlerinin ve mal sahiplerinin güvenli ve verimli bir şekilde hizmet almasını sağlar.
- ICAO: Dünyadaki tüm havalimanlarının tanımlayıcı bir koda ihtiyacı vardır. Bu kodu veren kurum ise ICAO kurumu tarafından verilen ICAO kodudur. ICAO, uluslararası bir havacıluk örgütüdür. Türkçesi Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü olan ICAO, uluslararası havayolu taşımacılığının en güvenli şekilde büyümesini ve gelişmesini amaçlar. Bu amaç doğrultusunda ise yapması gereken bazı sorumlulukları bulunmaktadır. Bu sorumluluklar ise şu şekildedir:
- Havayolu taşımacılığının tüm teknik, ekonomik ve hukuksal yönlerinde söz sahibi olması gerekir.
- Devletler arasında bir ekonomik iş birliği sağlamak amacıyla gerekli ekipmanları sağlar.
- Havayolu taşımacılığı hakkında ilke teknikler geliştirmesi gerekir.
- Havalimanlarındaki eksiklikleri giderip olanakları iyileştirmekle sorumludur.
- Şirketler arasındaki haksız rekabetin önüne geçmesi gerekmektedir.
- Havayolu taşımacılığında kullanılacak olan uçak tasarımlarının kontrolünü gerçekleştirir.
- Uluslararası havayolu taşımacılığında gerekli olan düzenlemeleri yaparak uçuş güvenliğini sağlaması gerekmektedir.
- Airwaybill: Havayolu konşimentosu. Taşınılacak olan malın havayolu taşımacılığında, taşınması için kullanılan belgedir. Taşıyıcı firma tarafından düzenlenir. Makbuz niteliği taşıdığı için havayolu konşimentosu kıymetli evrak değildir.
- Carrier: Taşıyıcı, kurye, nakliyeci. Havayolu taşımacılığında sevkiyatı gerçekleştiren kurum için kullanılır.
- Forwarder: Havayolu taşımacılığında, sözleşmeleri gerçekleştiren organizatör şirkete forwarder denilmektedir.
- Tact: Havayolu taşımacılığı kargo tarife kitabı olarak tanımlanmaktadır.
- Freight Prepaid: Havayolu taşımacılığında, Türkçe karşılığı navlun olan ve peşin ödemeli ürün olarak karşımıza çıkan bir terimdir. Navlun, ürünün varış limanında da ödenebilir.
- Freight Collect: Uluslararası havayolu taşımacılık da karşımıza çıkan, alıcı ödemeli ürün için kullanılan bir terimdir.
- Back to Back: Tek bir firmaya ait olan ürünün tek bir konşimento ile gönderilmesidir.
- Konsolide: Havayolu taşımacılığında, farklı firmaların gönderilerinin aynı teslim belgesi ile gönderilmesi olarak tanımlanmaktadır.