İthalatta Gümrük Vergisi Nasıl Hesaplanır?
İthalatın en önemli unsurlarından biri olan gümrük vergisi, pek çok açıdan merak edilen ve karmaşık görülen bir konudur. Oldukça kapsamlı bir alan olan ithalatta gümrük vergisi ile ilgili firmaların herhangi bir sorun yaşamaması adına detaylı bilgi edinilmesi gerekir. Peki, uzmanlık ve deneyim isteyen gümrük vergisi nedir, nasıl hesaplanır?
İthalatta Gümrük Vergisi Nedir?
Ülkeler arasında gerçekleştirilen ticari faaliyetlerde gönderisi yapılan malların gümrükten sorunsuz bir şekilde geçebilmesi ve kısa sürede alıcısına ulaşabilmesi için belirli bir verginin ödenmesi gerekir. Gümrük vergisi olarak adlandırılan bu tür ödemeler, çok farklı unsurlara bağlı olarak değişkenlik gösterir. Bu alanda sorunsuz bir işleyişin olabilmesi için gümrük vergisi konusunda detaylı bilgi sahibi olunması gerekir. Bu sayede firmalar ithalat yoluyla diğer ülkelerden gelen malzemeleri alma konusunda herhangi bir sorun yaşamaz ve sevkiyat süreci sorunsuz bir şekilde gerçekleştirilir.
Günümüzde her ülkede kendine kurallarına özgü gümrük vergisi sistemi bulunur. Böylece ithalat işlemleri belirli kurallar dâhilinde pratik ve basit bir şekilde gerçekleştirilir. Türkiye’de de ithalat yoluyla gönderi kabul eden firmalar veya bireyler, gümrük vergisinden doğan görevlerini yerine getirerek süreci tamamlar.
Ülkemizde 4458 sayılı Gümrük Kanunu ile belirlenmiş olan mevzuata göre hangi kanallar üzerinden olursa olsun tüm yollar gümrük bölgesine dâhil olur. Buna kara, hava ve deniz yolu taşımacılık dâhildir. Yurt dışından ticari yolla ithalat işlemi yapılarak getirilen tüm mallar için gümrük idaresinde bir beyan düzenlenmelidir ve buna göre vergi ödemesi yapılarak mallar kabul edilmelidir. Bu ödemelerin miktarı ise ülkelerde her yıl güncellenen ithalat rejim kararı ekine uygun şekilde belirlenir.
İthalatta Gümrük Vergisi Nasıl Hesaplanır?
İthalatta gümrük süreciyle ilgili en çok merak edilen konuların başında gümrük vergilerinin nasıl hesaplandığı gelir. Bu noktada kanunda yer alan gümrük vergi oranları dikkate alınır. Özenle hesaplanması gereken gümrük vergisi oranlarını etkileyen başlıca unsurlar ise kısaca şu şekilde sıralanabilir:
- Ürün kategorisi
- Ürün içeriği
- Ürün boyutu
- Ürün bedeli
Tüm bu unsurların yanı sıra ithalatta gümrük vergisi oranları aynı zamanda ülkelere ve bölgelere göre de farklılaşır. Gümrük vergi matrahı üzerinden hesaplanarak belirlenen gümrük vergisi, titiz ve profesyonel bir çalışma gerektirir. Ürünün CIF bedeli baz alınarak elde edilen matrah sayesinde hesaplamalar en doğru şekilde yapılır.
Örneğin; ithal edilen ürünün değeri 150.000 USD, navlun 15.000 USD, sigorta 25.000 USD ise gümrük vergisi şu şekilde hesaplanır.
Ürün değeri + Navlun + Sigorta formülü üzerinden 150.000 + 15.000 + 25.000 olmak üzere toplam 190.000 USD olur.
Kısacası vergi borcu hesaplaması yapılırken devletin baz aldığı değeri temsil eden gümrük vergi matrahı, CIF yöntemine göre belirlense de bunun yanı sıra GTİP numarasına göre de düzenlenebilir. Bu noktada GTİP numarası karşımıza Tariff Number, HS Code veya Tariff Code olarak çıkabilir.
İthalatta Gümrük Vergisi ve CIF Bedeli İlişkisi
Cost, Insurance ve Freight kelimelerinin kısaltılmışı olarak karşımıza çıkan CIF, uluslararası bir nakliye sözleşmesidir. Bu sözleşme, gönderisi yapılan malların hareket halindeyken sipariş masrafının, navlununun ve sigortasının alıcı tarafından karşılanması adına ödenen ücretleri temsil eder.
Böylece sipariş edilen malların tamamı alıcının satış sözleşmesine uygun şekilde nakliye edilerek uygun adrese teslim edilir. Ayrıca mallar istenen adrese teslim edilene kadar zarar gördüğü takdirde kayıplar satıcı tarafından karşılanır. Bu noktada ister istemez CIF bedelinin nasıl belirlendiği sorusu gündeme gelir. En basit haliyle CIF bedeli; malın değeri, navlun ücreti ve sigorta bedeli toplamını ifade eder.
Gümrük Vergileri Nelerdir?
Gümrük vergisi hesaplanırken aslında çok çeşitli vergi türünden bahsedilir. Günümüzde birbirinden farklı gümrük vergisi bir araya getirilerek toplam bedel elde edilir. Bunların başında ise şunlar gelir:
- Gümrük vergisi
- İlave gümrük vergisi
- Katma değer vergisi
- Özel tüketim vergisi
- Dampinge karşı telafi edici vergi
- Tek ve maktu vergi
- Sübvansiyona karşı telafi edici vergi
- Kaynak kullanımını destekleme fonu.
- İthalatta alınan KDV ve ÖTV
- KKDF
- Toplu konut fonu
Tüm bu vergilerin hesaplanması ve bir araya getirilerek gümrük bedelinin belirlenmesi ise uzmanlık ve deneyim gerektirir. Planlı yapılan hesaplama işlemlerinin ardından ithalat faaliyetleri çok daha verimli ve kazançlı hale getirilir.
Gümrük Vergisi Nasıl ve Nereden Sorgulanır?
Oldukça karmaşık bir süreç olarak bilinen gümrük vergisinin hesaplanması, doğru yöntemlerle yapıldığı takdirde herhangi bir sorunla karşılaşılmaz. Bu noktada gümrük vergisi nasıl ve nereden sorgulanır sorusunun cevabı merak edilir.
İthalatı yapılacak malların gümrük vergi oranları 1964 tarihli 474 sayılı Gümrük Giriş Tarife Cetveli Hakkında Kanun ekinde yer alan Gümrük Giriş Tarife Cetveli’nde belirtilir. Buna göre tüm hesaplamalar yapılır ve gümrük sürecinin hızlı ve pratik olması sağlanır.
Vergi oranlarının hesaplanabilmesi için öncelikle ithalatı yapılacak olan ürünlerin tanımlanması ve bu tanıma göre G.T.İ.P. numarasının belirlenmesi gerekir. Bu sayede G.T.İ.P. numarasına karşılık gelen vergi oranı öğrenilir. Bu miktar malların Türkiye Gümrük Bölgesi’ne girişte ödenecek gümrük vergi oranıdır.
Dış ticarette ve Havayolu taşımacılıkta başarılı olmak isteyen kişilerin veya firmaların yapması gereken en önemli şey ithalat maliyet hesaplamasının kusursuz şekilde yapılmasıdır. Bu nedenle ithalatta gümrük vergisi nasıl hesaplanır sorusunun cevabı detaylı olarak öğrenilmelidir. Bu aşamada doğru bir şekilde maliyet hesabının yapılabilmesi için ürüne ait menşei, ürünün kullanım alanı ve ürünün doğru sınıflandırılması gerekir. Bu tür spesifik bilgiler, vergi oranlarının belirlenmesi üzerinde fazlasıyla etkilidir. Bu konuyla ilgili destek almak isteyenler ise bakanlık tarafından sunulan Tarife Arama Motoru’nu inceleyebilir, vergi oranları ve hesapları hakkında net bilgi edinebilir.